Onze tweede studieavond stond helemaal in het teken van Kerstmis. We deden onderzoek naar ‘Nu zyt wellecome’, een gekend lied met een veelzijdig verleden. Want: dit ‘oudste kerstlied in de Dietse / Duitse taal’, staat in verschillende codices met heel uiteenlopende auteursvermeldingen. Tijd om het eens nader te bekijken…
Wat we leerden…
Hoe zit dat nu met die oorsprong?
‘Nu zyt wellecome’ is een lied dat verwant is aan enkele andere liederen, wat ons het zoeken soms wat moeilijk maakte. Het is bovendien niet helemaal duidelijk of het lied via het Rijnland naar Limburg en de rest van onze contreien kwam, of dat het net omgekeerd is gebeurd.
Een eerste als herkenbaar lied, maar nog steeds met andere melodie is ‘Sijs willekomen heirre kerst’. Deze Leise zou in 1345 door de oudste schepen van de stad Aachen gezongen zijn na de lezing van het kersverhaal in de Dom. Een volledige versie van ‘Sei uns willkommen, Herre Christ’ is ook teruggevonden in een manuscript uit Erfurt (Thüringen, DE) dat gedateerd wordt op 1394. Ook dit lied heeft echter een andere melodie dan diegene die wij kennen. En ergens tussen 1391 en 1398 werden in Engeland teksten opgetekend door Johann Barba, voorheen kapelaan aan een aan Aken verbonden kapel in Lemiers, bij Vaals (Limburg, NL). Dichter bij huis is er dan wel een versie van ‘Nu zijt wellekome’ uit de 14e eeuw, terug te brengen op vrouwenklooster in Thorn (Limburg, NL).
In de zeventiende eeuw duikt het lied dan plots overal in de Lage Landen op, zij het in twee versies: een katholieke en een protestantse. Immers: in het tweede couplet gaat het over de maagd Maria. En zijn het nu drie koningen of drie wijzen die uit het Oosten kwamen?
In de marge
- Omstreeks het jaar 1000, werd in Aken al een fragment neergeschreven in een Evangeliarium van keizer Otto III.
- Een lied met een gelijkaardige tekst, maar andere melodie werd opgetekend. De melodie zou door Walther von der Vogelwijde in 1205 geschreven of opgetekend zijn.
Tot slot…
Deze en andere zaken die we leerden op deze avond zullen binnenkort verwerkt worden op de pagina(‘s) van betreffende lied(eren)
Onze volgende studieavond is die van 14 januari 2024. We kijken we dan naar ‘Schoon lief, hoe ligt ge hier en slaapt’ of ‘De Blauwvoet’. Je leest er meer over op de pagina van dit event.
Ontdek het overzicht van voorbije avonden en ontdek waar, wanneer en hoe je zélf kan meedoen!